به گزارش سبزوارنیوز ، مرحوم محمود بیهقی در دایره المعارف سبزوار و آقای حسن محتشم در کتاب نقش سادات در ایران، به سوابق حضور موثر این دو خاندان در فضای اجتماعی و فرهنگی سبزوار اشاره کرده اند.
به علاوه تولیت امام زاده یحیی با سادات عربشاهی و تولیت مدرسه فخریه سبزوار (منسوب به فخر الدوله دیلمی)، با سادات مختارشاهی بود و آخرین متولی این مدرسه، مرحوم حاج سید فیض الله مختارشاهی از سادات طبس بود که عامه مردم به او عقیده داشتند و من هم او را در کودکی از نزدیک دیده بودم.
اما سادات عربشاهی بیشتر اهل علم بودند.
برای مثال:
اولا، مظفرالدین شاه قاجار در فرمانی که حدود ۱۲۵ سال پیش یعنی دقیقا در ۱۲۷۳ شمسی (۱۳۱۶ قمری) برای پدر بزرگ من امین الشریعه صادر کرده است، نوشته است که:
چون حضرت رب العزه نظام امور عالم را به کف کفایت همایون ما گذاشته ما نیز به شکرانه این عطیه کبری فزض و ملزوم همت خسروانه فرموده ایم که همواره، رعایت سادات ذوی العز و الاحترام و علمای اعلام را منظور نظر مرحمت اثر همایونی فرمائیم.
از آن جمله جناب مستطاب سلاله السادات العظام آقا سیدحسن عربشاهی امین الشریعه سبزواری که از اجله سادات و علمای جلیل القدر است و رعایت جانب آن جناب از شیم کریمانه همایونی است.
ثانیا، دکتر قاسم غنی هم که خود از سادات عربشاهی بود، در جلد اول از یادداشتهای خودش چاپ لندن از سادات عربشاهی و سوابق انها سخن بسیار گفته است واز جمله از رییس این خاندان یعنی میرزا محمود عربشاهی اولین وکیل پایه یک دادگستری عصر مشروطیت در سبزوار تعریف و توصیف فراوان کرده و او را تالی حضرت عباس و حمزه سیدالشهدا دانسته است.
میرزا محمود ریاست این خاندان در اواخر سلطنت رضاشاه یعنی پس از فوت آقا میرزا محمود عربشاهی که اولاد ذکور نداشت، به برادرزاده و دامادش میرزا حسین عربشاهی (درگذشته ۱۳۴۲) از یک طرف و به دخترش بی بی عربشاهی (همسر سیدمحمد عربشاهی دایی آیت الله سید علینقی امین ) رسید و چون نه آقا میرزا حسین عربشاهی و نه بی بی عربشاهی، هیچ کدام فرزند ذکور نداشتند، پس از فوت آن دو، ریاست خاندان سادات عربشاهی به تنها دختر اقا میزا حسین عربشاهی یعنی مادر من فاطمه عربشاهی (همسر آیت الله سید علینقی امین) رسید.
به همین دلیل، فاطمه عربشاهی که شرح احوالش در ده ها کتاب در سطح کشور و نیز در کتابهای مربوط به بزرگان سبزوار درج شده به طور شفاهی به بی بی عربشاهی معروف بود و این موقعیت و معروفیت شفاهی به اسناد کتبی هم راه یافت برای نمونه:
الف. آیت الله امین در نامه ای مورخ ۲۵ شعبان ۱۴۰۸ او را به همین عنوان بی بی عربشاهی خطاب کرده است و نوشته است: بانوی محترمه، حاجیه خانم امین( بی بی عربشاهی) دامت خدارتها
ب. روزنامه‌نگار و تاریخ پژوه معاصر مهدی غنی - برادر زاده دکتر قاسم غنی و نوه بی بی عربشاهی (همسر سید محمد عربشاهی دایی آیت الله امین) فاطمه عربشاهی را در اگهی تسلیت مندرج در روزنامه اطلاعات مورخ ۳۰ تیر ۱۳۹۹ " بزرگ خاندان سادات عربشاهی" نامیده است.
ج. فاطمه عربشاهی گاهی به نشانه ریاست سادات عربشاهی از انگشتری و گوشواره طلایی استفاده می کرد که نام عربشاهی را به شکل بارزی بر خود داشت. اینک پس از درگذشت او عکس آن گوشواره به یادگار برای ثبت در تاریخ در اینجا ارایه می شود.
انتهای پیام/د
